چالش های رشته مهندسی شیمی

رشته مهندسی شیمی جزء رشته‌های محبوب در بین رشته های مهندسی است. دلیل محبوبیت این رشته به دلیل گرایش های مختلف و کاربرد بالای آنها در شاخه‌های مختلف کاری در سراسر دنیا است، این موضوع در ایران کمی متفاوت است و چالش ها و مشکلاتی فارغ التحصیلان و افرادی که در این رشته در صنعت مشغول به کار هستند را درگیر کرده است. بازارکار رشته مهندسی شیمی ، مهارت لازم فارغ التحصیلان و شاغلین در این رشته ، تامین و تهیه تجهیزات و مواد اولیه مورد استفاده در صنایع مربوط به رشته مهندسی شیمی، بازار کار برای خانم ها در این رشته ، تحصیل در خارج از کشور، درآمد حاصله از تخصص در این رشته همگی چالش های رشته مهندسی شیمی هستند که باید به آنها پرداخت.

پیشنهاد می کنیم مقاله "اگر میتونی این چالش ها رو حل کنی وارد مهندسی شو! " را نیز مطالعه کنید!

مهندسی شیمی یکی از رشته های مهندسی است که به عنوان یکی از شاخه های علوم مهندسی در ایران مورد توجه قرار گرفت. از دلایل رشد این رشته در ایران می توان به وجود منابع عظیم نفت و گاز به عنوان منبع انرژی و مواد اولیه بسیاری از صنایع شیمیایی پایین دست اشاره کرد. از طرفی به دلیل وجود مشکلات و کاستی ها در بخش های آموزشی، پژوهشی و صنعتی، یک بازنگری کامل در ارتباط بین دانشگاه و صنعت لازم و ضروری است.

ابتدایی ترین چالش رشته مهندسی شیمی این است که اغلب با رشته های شیمی مانند شیمی کاربردی و ... اشتباه گرفته می شود و افراد فکر می کنند برای ورود به این رشته لازم است به شیمی علاقه داشته باشند و به آن خوب تسلط داشته باشند ولی در واقع برای یادگیری دروس تخصصی رشته مهندسی شیمی باید در ریاضیات و فیزیک پایه قوی داشته باشند و حتی در تعدادی از دروس دانشگاهی با رشته مهندسی برق و مهندسی مکانیک مشترک است.

پیشنهاد می کنیم مقاله "چالش های رشته مهندسی مواد" را نیز مطالعه کنید.

انتخاب گرایش دررشته مهندسی شیمی
 

یکی از چالش های رشته مهندسی شیمی که دانشجویان با آن رو به رو می شوند، انتخاب گرایش در این رشته می باشد. رشته مهندسی شیمی، گرایش های گوناگونی مانند پتروشیمی، صنایع گاز، طراحی فرآیند، صنایع غذایی، پلیمر، شیمیایی سلولزی و... دارد و انتخاب بین این گرایش های متنوع گاهی برای دانشجویان تبدیل به چالش می شود به دلیل این که مایل هستند گرایشی را انتخاب کنند که به آن علاقه دارند و از طرفی بازار کار مناسبی داشته باشد که این نیز خود نیازمند مطالعه بسیار در زمینه های مختلف و بررسی بازار کار و درآمد این گرایش ها است.

بازار کار در رشته مهندسی شیمی

ورود به بازار کار برای دانشجویان و فارغ التحصیلان هر رشته ای مهم ترین مسئله و چالش است، یکی دیگر ازجزء چالش های رشته مهندسی شیمی هم به شمار می آید. بازار کار در گرایش های مختلف مهندسی شیمی، برای آقایان و خانم ها متفاوت است به خصوص کار در زمینه نفت و گاز. بهتر است فارغ التصیلان این رشته برای یافتن شغل مناسب در طول دوره‌ی تحصیل خود مهارت‌های لازم، مانند یادگیری نرم افزارهای مهم این رشته را کسب کنند تا با بیکاری مواجه نشوند. در بخش های دولتی و غیردولتی فرصت های شغلی متفاوتی برای مهندسان شیمی فراهم می باشد. از صنایعی که یک مهندس شیمی می تواند در آن مشغول به کار شود می توان به صنایع مختلفی مانند صنایع شیمیایی، صنعت پتروشیمی، پالایشگاه‌های نفت و گاز ، صنایع دارویی، غذایی، نساجی، مشغول به کار شوند. همچنین فارغ التحصیلان رشته‌ی مهندسی شیمی به دلیل آشنایی با مواد اولیه می توانند به عنوان کارشناس مواد خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی، کارشناس کنترل کیفیت در کارخانه ها فعالیت کنند. در مواردی هم به دلیل نزدیکی رشته مهندسی شیمی و مهندسی مکانیک، برخی از مهندسان شیمی در موقعیت های شغلی مهندسان مکانیک مشغول به کار هستند. با توجه به کمبود بازار کار در ایران، بعضی از فارغ التحصیلان و دانشجویان رشته مهندسی شیمی که علاقمند به حوزه بازاریابی و فروش هستند و اطلاعاتی درباره مواد اولیه و تجهیزات دارند به عنوان کارشناس فروش، کارشناس تحقیقات بازار و ... در شرکت ها به فعالیت می بپردازند.

بازار کار مهندسی شیمی برای خانم ها

بازار کار مهندسی شیمی برای خانم ها یکی از چالش های رشته مهندسی شیمی است. خانم های فارغ التحصیل و یا دانشجو در رشته مهندسی شیمی می توانند در صنایع مختلف شامل صنایع شیمیایی، غذایی، دارویی، نساجی، نفت و گاز و پتروشیمی، معدنی، انرژی و تقریبا در هر کارخانه تولیدی کار کنند. با کسب تجربه و با توجه به استعدادهاشون می توانند به رده های نظارتی و مدیریتی مانند ناظر تولید، مهندس طراح، مدیر بخش تحقیق و توسعه یا مدیر کارخانه هم برسند. اما در بعضی از آزمون های استخدامی در برخی حوزه های شغلی مانند نفت و گاز و پتروشیمی ظرفیتی برا خانم ها در نظر گرفته نشده است! که بهتر است در این موقعیت های شغلی به جای نگاه جنسیتی به مهارت ها و تخصص فرد اهمیت داده شود.

چند سالی هست که کشور ایران از سوی دیگر کشورهای جهان در زمینه های مختلف تحریم شده است. تاثیر تحریم ها بر صنایع مختلف را به صورت آشکار می توان دید. بنابراین، اثرات تحریم ها یکی از چالش های رشته مهندسی شیمی به شمار می آید، به عنوان مثال تاثیر تحریم ها بر صنعت پتروشیمی شامل قطع هرگونه ارتباط خرید و فروش، حمل و نقل و… با شرکت های پتروشیمی ایرانی است، که این تحریم ها می تواند یکی از دلایل محدود شدن کشور ایران در زمینه خرید و فروش و صادرات نفت و گاز باشد. از اثرات دیگر این تحریم ها می توان به کاهش تولید محصولات پتروشیمی و عقب ماندن ایران در تکنولوژی استخراج و تولید محصولات پتروشیمی اشاره کرد. از جمله تاثیرات دیگر تحریم ها بر صنایع مختلف می توان به وارد نشدن مواد اولیه و تجهیزات و دستگاه ها اشاره کرد البته با شروع کار شرکت های دانش بنیان و تولید دستگاه ها و مواد اولیه مورد نیاز صنعت، این کمبود ها و مشکلات کمتر شده است.

جمع بندی

بدون شک هر رشته و شغلی، معایب و مزایای خاص خود را دارد. رشته مهندسی شیمی نیز از این امر مستثنی نیست. در این مقاله سعی کردیم به چالش ها در رشته مهندسی شیمی بپردازیم و آنها را مطرح کنیم تا با تمام ابعاد این رشته آشنا شوید.

نویسنده: فائزه کاظمی زاد، کارشناس دپارتمان مهندسی شیمی گروه آموزشی پارس پژوهان